Een onderzoek door de K.v.K. uit 2019 toont aan dat slechts 21% van de MKB ondernemers in Nederland nooit wakker ligt of piekert over zijn bedrijf. Wat zijn de meeste ondernemersissues waar de andere 79% wèl van wakker liggen?
Voor ieder mens, maar nog eens extra als ondernemer, is de toekomst onzeker. Iedereen streeft naar zoveel mogelijk zekerheid. Maar dat biedt de toekomst nooit. Voorspoed of tegenslag overvallen je op de meest onverwachte momenten. Kortom, je kan de toekomst eenvoudigweg niet voorspellen, maar je kan er wèl voor plannen.
Wil je succesvol zijn èn toch rust aan je ondernemershoofd hebben, dan is het schrijven van een helder businessplan daartoe cruciaal. Daarnaast is een realistisch financieel plan onmisbaar. Het zijn gerichte hulpmiddelen om jou en je onderneming succesvol te maken.
De meeste ondernemingen worden geboren uit een wild idee. Hoe goed dit idee ook mag zijn, het is nooit een garantie op succes. Er zijn heel wat businessaspecten die het succes van een onderneming bepalen: marketing, sales, de huidige markt, finance, strategie, medewerkers, etc. Een businessplan analyseert al deze aspecten en legt een duidelijke en haalbare strategie vast om de kans op succes te optimaliseren.
Een misverstand daarbij is dat veel ondernemers denken dat je deze schrijft voor een bank of mede investeerders. Nee, je schrijft een businessplan in eerste instantie voor jezelf. Het helpt je om na te denken over wat je wil èn kan bereiken en op welke termijn. Deze K.v.K. video maakt inzichtelijk waarom een ondernemersplan zo noodzakelijk is.
Maar hoe bouw je een businessplan het beste op?
Loop je de volgende stappen door, dan heb je snel een businessplan waar je op kan bouwen èn wat indruk maakt.
- Bepaal het wie, wat, hoe en waarom
- Stel haalbare doelen
- Maak de financiële risico’s inzichtelijk
- Onderbouw je verdienmodel
- Een illustratie maakt vaak meer duidelijk dan duizend woorden
- Het CANVAS businessmodel
- Eindig met een ‘Management Summary’
In deze blog richten wij ons op de meest belangrijke onderdelen. Er zijn meer aandachtpunten, maar ik richt me hierbij op de bovenstaande, meest belangrijke items.
Bepaal het wie, wat, hoe en waarom
Niemand zit te wachten op een niet-realistisch ondernemingsplan. Beschrijf waar je goed in bent, maar ook wat je minder goede eigenschappen zijn. Het is erg sterk om te vermelden dat je bepaalde eigenschappen in mindere mate bezit en dit op een andere manier hebt opgelost. Bijvoorbeeld door het inschakelen van een coach of sparring-partner. Het is altijd van belang dat je weet waar je goed in bent, maar òòk op welke disciplines te kennis te kort schiet. Schroom niet om voor die uitdagingen externe hulp te vragen.
Denk na en motiveer antwoorden op bekende vragen als; Wat voegt jouw onderneming eigenlijk toe? Waarom gaat een klant een dienst of product bij jou afnemen? Wat is je meerwaarde t.o.v. je concurrentie? Op welk type klanten ga jij je richten? Hoe is je prijsstelling opgebouwd en hoe verhoudt deze zich met die van je concurrentie? Hoe ga jij je product of dienst promoten? Hoeveel wekkapitaal heb je nodig? Wanneer verwacht je break-even te draaien? Beschrijf waarin jij onderscheidend bent ten opzichte van de belangrijkste concurrenten en waarom de markt juist nú klaar is voor jouw onderneming.
Je kunt je resultaten van je concurrentieanalyse mooi vastleggen in de bekende SWOT-analyse. Wees daarbij kritisch voor wat betreft de Weaknesses en Threats ( Zwakheden en Bedreigingen ). Vaak worden een groot aantal Strengths en Opportunities ( Sterke kanten en Kansen ) belicht en worden er slechts een paar van de overige twee onderdelen gespecificeerd. Geloof me, er zijn meer bedreigingen dan je in eerste instantie inschat. Ga bijvoorbeeld met potentiële klanten om tafel zitten en check of je aannames kloppen. Vraag aan je omgeving wat ze van je product/dienst vinden. Onderneem bijvoorbeeld proefsessies als je een eetbaar product maakt. Wat zijn de reacties van je testpanel? Wedden dat deze reacties je USP’s ( unique selling point ) worden?
Stel haalbare doelen
Mooie vergezichten lijken indrukwekkend, maar iedere reis begint met de eerste stap. Hoe realistischer je uitgangspunten zijn, hoe groter de kans van slagen. Ook zal het eventuele financiers een beter beeld geven van je persoonlijkheid. Realistische uitgangspunten vergroten je kans op succes. Bij de doelstellingen van jouw onderneming ga je beschrijven wat je doelen voor de komende jaren zijn. Koppel die doelen ook aan een heldere tijdsspanne. Voorbeeld; over drie jaar wil ik een omzet van € 300K per jaar behalen. Met die omzet moet ik een EBITDA kunnen realiseren van € 50K.
Het is handig uit te gaan van z.g. SMART-doelstellingen om je ambities en ideeën concreet te maken. SMART staat hierbij voor Specifiek | Meetbaar | Acceptabel | Realistisch | Tijdgebonden.
Koppel je doelen aan een tijdslijn ( zie voorbeeld verder in deze blog ). Daarbij is het goed te werken met KPI’s ( ijkpunten), die keer op keer een belangrijke mijlpaal in de realisatie van je businessplan markeren. Gelijktijdig bieden KPI’s een mooi controle instrument om je bedrijfsvoortgang te monitoren en bij te sturen.
Maak financiële risico’s inzichtelijk
Formuleer je doel zodanig dat het meetbaar is. Om doelen meetbaar te maken, moet je data beschikbaar hebben. Inventariseer bijvoorbeeld hoeveel kopers er zijn en welk tarief/verkoopprijs je ze wilt gaan berekenen. Dat kan per doelgroep of per verkoopkanaal verschillen ( zie voorbeeld verder in deze blog ). Ga dan kijken wat er voor nodig is.
Welke investeringen moet je doen om je product klaar te hebben en om het te kunnen leveren?
- Moet producten of diensten inkopen?
- Wat is de kostprijs van je product?
- Moet je leveringen vooruit betalen?
- Heb je opslagruimte nodig?
- Heb je een kantoor nodig of flexplekken?
- Wat zijn je investeringen in ICT en een website die goed vindbaar is?
- Welke omzet moet je minimaal draaien om winst te maken?
Maak een overzicht van je kosten voor een jaar en verhoog dit bedrag met 20 procent om onvoorziene kosten te dekken. Koppel daaraan een prognose van twee extra jaren. Daarin kan jij je groeiambities en mogelijkheden zichtbaar maken. Wees bij al dit soort financiële afwegingen altijd realistisch.
Onderbouw je verdienmodel
Bij de doelstellingen van jouw onderneming ga je beschrijven wat je doelen voor de komende jaren zijn. De belangrijkste kosten van je onderneming zijn te onderbouwen met offertes en hierdoor goed inzichtelijk te maken. Vraag niet één offerte op, maar minimaal drie van je belangrijkste kosten. Zo kan je makkelijker vergelijken en de afweging maken tussen de verschillende opties.
De uitdaging ligt in de onderbouwing van je omzet. Op welke manier ga je omzet maken? Hoeveel producten of diensten moet je daarvoor verkopen? Welke toegerekende kosten heb je? Maak voor jezelf ook inzichtelijk wat de break-even omzet is. Dit is de minimale omzet die je moet halen om kostendekkend te ondernemen. Je maandelijkse targets maak je zo helder en voor iedereen duidelijk. Je doet dit door een gedetailleerd financieel plan te maken.
Denk bijvoorbeeld eens dat je websites bouwt voor bedrijven. Per website reken je een vast bedrag van € 1.500. Daarnaast heb je nog serviceopdrachten, vaak per uur gerekend. Je uurtarief ligt op € 75. Nadat je alle kosten op een rijtje hebt gezet, voor jou als websitebouwer o.a. je abonnementen, templates die je aanschaft, betaalde modules, marketing- en administratiekosten of een leaseauto. Nu je de totale maandelijkse kosten in zicht hebt, kan je berekenen hoeveel websites of serviceopdrachten je moet uitvoeren om in ieder geval break-even te draaien. Is dit op basis van je marktonderzoek reëel? En zijn dit doelen die voor je haalbaar zijn?
Werk een best- en worstcase scenario uit. Daarmee geef je aan wat het resultaat is uitgaande van het slechtste scenario en uitgaande van de beste situatie.
In tegenstelling tot gevestigde ondernemers, maken starters vaak de keuze om veel zaken eerst zelf te doen, totdat er genoeg wordt omgezet om zaken uit te besteden. Dat is logisch vanuit een kosten beheersend perspectief. Zorg er echter wel voor dat je niet te lang blijft hangen in de ik-doe-het-zelf-wel-fase. Dit belemmert vaak je groeimogelijkheden, omdat het ten koste gaat van je energie en tijd.
Een illustratie maakt vaak meer duidelijk dan duizend woorden
Verwerk in je businessplan enkele schema’s, grafrieken en een tijdslijn.
Bovenstaande voorbeelden uit onze praktijk, visualiseren de lezer van je businessplan in een keer je uitgangpunten en inschattingen bij diverse onderdelen.
Het CANVAS businessmodel
Ben je een beginnend ondernemer, dan is het Business Model Canvas ( BMC ) een veel gebruikte methode voor het opstellen van een businessmodel en onmisbaar als je bezig bent met het starten van een eigen bedrijf. Om het Business Model Canvas snel en correct in te kunnen vullen, biedt de bovenstaande link je een handige template met complete uitleg. Zo kun jij snel aan de slag met je businessmodel.
Eindig met een ‘Management Summary’
Tot slot, als jij je hele businessplan helemaal hebt samengesteld, eindig dan met schrijven van het begin; een management summary. Dit is een korte samenvatting van je businessplan op maximaal één A4 dat je aan het begin van je businessplan invoegt. Dit vormt eigenlijk het meest belangrijke onderdeel van je businessplan omdat dit in een keer de aandacht van bijvoorbeeld investeerders moet kunnen trekken.
Van je definitieve businessplan kan je tot slot ook een PowerPoint maken. Wellicht moet je op een gegeven moment een pitch houden. Die kan daartoe dan goed dienen als visuele ondersteuning van je pitch.
De ‘hoe doe je dat’ blogs hebben tot doel ondernemers een beknopt inzicht te geven in bepaalde ondernemersuitdagingen. Voor alle items geldt dat een goede, op jou specifieke situatie toegespitste voorbereiding met specialistisch advies van een ervaringsdeskundige, je enorm behulpzaam zal kunnen zijn.
Het opstellen van een businessplan is een intensief proces. Hierboven staan slechts een beperkt aantal aandachtspunten.
Het is altijd goed om in een zo vroeg mogelijk stadium van je plannen de mogelijkheden te onderzoeken en te bespreken. De mannen en vrouwen van iGrow zijn allen zeer ervaren ondernemers en staan altijd open om vrijblijvend met je over het opstellen of vernieuwen van een businessplan te sparren.
Auteur Eric van Nooten ( Founding partner en coach iGrow | 06-46013399 )
0 reacties